Ketose testen
Er komen steeds meer zelftesten op de markt die jou zouden kunnen vertellen of je in ketose bent of niet. Zo zijn er ademtesters, urine-strips en bloedtesters. Het klinkt als een handige tool om te meten of je goed bezig bent toch? Maar helaas zijn veel testen niet accuraat en is het echt een verspilling van je geld. Maar ook kan het een ware demotivatie zijn als de test zegt dat je niet in ketose zou zijn, terwijl je zo goed let op wat je eet.
Urinetest-strips
Laten we beginnen met de meest gebruikte keto testers, de urine-strips. Het idee erachter is hetzelfde als een zwangerschapstest, maar in plaats van dat de test het zwangerschapshormoon meet, meet de test de hoeveelheid afscheiding van ketonen in je urine. De kleur van de strip zou aangeven hoe diep je in ketose bent. Deze tests zijn echt heel onbetrouwbaar met betrekking tot het aangeven of je echt in ketose bent. Wat de test namelijk meet is de hoeveelheid ketonen die er in je urine aanwezig zijn. Dat zegt dus niets over het aantal ketonen in je lichaam. De hoeveelheid ketonen in je urine zijn namelijk de ketonen die jouw lichaam te veel heeft aangemaakt en dus weer uitscheid.
Hoe werken ketonen
Zo simpel mogelijk uitgelegd… Als je heel weinig koolhydraten eet, dan gaat jouw lichaam ketonen aanmaken om de rol van suikers over te nemen. Ketonen zorgen ervoor dat jouw hersenen optimaal werken en dat alle processen in jouw lichaam goed kunnen verlopen. Maar ons lichaam moet daar even aan wennen. Als je net begint met ketogeen eten, dan gaat jouw lichaam in overdrive ketonen aanmaken. Ons lichaam wil ons namelijk ten alle tijden zo goed mogelijk beschermen en laten functioneren. Alle ketonen die jouw lichaam niet nodig heeft, die worden weer als afvalstoffen afgevoerd via de urine. En dat is nu precies wat de test meet, hoeveel ketonen jouw lichaam heeft aangemaakt die niet nodig waren.
Hoe donkerder hoe beter?
Veel mensen hebben het idee dat hoe donkerder de kleur op de test-strip is, des te dieper ze in ketose zitten en dus des te beter zij bezig zijn. Dit is echter echt onzin. Dat betekent enkel dat jouw lichaam heel veel meer ketonen aanmaakt dan nodig, waardoor er meer af te voeren is en er dus door de test meer ketonen worden gemeten.
Je lichaam gaat finetunen
Naarmate je langer ketogeen eet, gaat jouw lichaam finetunen aan de hand van jouw voeding en behoefte. Je lichaam is continu bezig met het optimaliseren van alles wat er in jouw lijf gebeurt, dus ook de hoeveelheid ketonen die het nodig heeft, wordt opgeslagen/opgemerkt door jouw hersenen. Als er iets is waar jouw lichaam een hekel aan heeft, dan is het energie verspillen. Dus als jouw lichaam gewend is aan ketogeen eten, dan gaat het niet meer in overdrive ketonen aanmaken, maar maakt het alleen de benodigde hoeveelheid aan. Hierdoor zal je dus na verloop van tijd steeds minder ketonen uitscheiden via de urine, want de ketonen die je aanmaakt, die worden gebruikt en zijn dus geen “afval”.
De test-strip kan niet meer meten
Omdat je geen grote hoeveelheden extra ketonen meer aanmaakt, kan de test geen tot vrijwel geen ketonen meer meten in je urine, want die zijn er ook niet. Als gevolg daarvan geeft de test aan dat je niet in ketose bent. Maar als jij strikt ketogeen bent blijven eten en je aan jouw macro’s (aantal vetten/eiwitten/koolhydraten) hebt gehouden, dan ben je als het goed is wel degelijk in ketose.
Ademmeter
Een andere manier om te kunnen testen of je in ketose bent is een ademtest. Deze manier is vergelijkbaar met een blaastest die je van de politie wel eens moet doen, waarbij er daarmee gemeten wordt of je alcohol genuttigd hebt. Echter, ook deze zijn niet volledig betrouwbaar. Het is ook niet voor niets dat je soms door moet naar het politiebureau om een bloedtest te laten doen, om een exactere uitslag te kunnen krijgen. Zo is dat ook met de ademtesters voor ketose.
Hiervoor gelden dezelfde argumenten over hoe ketonen werken als bij de urinetesters. Het aantal ketonen in jouw adem hangt samen met de ketonen die aangemaakt worden terwijl die niet nodig waren. Kortom, als je al langer in ketose bent, dan is de kans groot dat de test aangeeft dat er geen ketonen gemeten konden worden en dus dat je niet in ketose zou zijn. Een welbekend verschijnsel als je net begint met ketogeen eten is namelijk een stinkende adem en een vieze smaak in je mond. Naarmate je langer ketogeen eet verdwijnt dit weer, omdat je lichaam de juiste hoeveelheid ketonen aanmaakt.
Bloedtest
Een bloedtest is de meest betrouwbare manier om te testen of je in ketose bent. Maar dit is wel gelijk ook de duurste manier en je moet jezelf ervoor in je vinger prikken, iets wat veel mensen niet prettig vinden.
Ketonen worden door jouw bloed naar de juiste cellen in jouw lichaam getransporteerd. De ketonen die in jouw bloed worden gemeten, die moeten dus nog gebruikt gaan worden en zijn geen overschot. Hierdoor is dit de meest betrouwbare manier om daadwerkelijk te kunnen testen of je in ketose bent.
Is het het geld waard?
Urinetesters en ademtesters zijn als je het mij vraagt echt zonde van je geld en bovendien een groot risico voor jouw motivatie en gemoedsstand. Waarom zou je geld uit willen geven aan iets wat niet betrouwbaar is? Bloedtesters geven een betrouwbaarder antwoord, maar deze zijn duurder in gebruik en je moet jezelf in de vinger prikken.
Is het echt belangrijk?
Voordat je besluit om veel geld uit te gaan geven aan testers, stel jezelf de vraag ‘is het echt zo belangrijk voor je en zo ja, waarom?’.
Medische indicatie: als je een medische reden hebt om ketogeen te eten, dan kan ik er persoonlijk ook wel de meerwaarde van inzien waarom je het zou willen meten. Je kunt dan namelijk gerichter gaan finetunen en actief jouw gezondheid gaan verbeteren. Al zijn er ook andere manieren natuurlijk om verschil te zien. Als je bijvoorbeeld diabetes hebt, dan zie je het snel genoeg aan de glucosewaarden in jouw bloed en in de hoeveelheid medicatie die je mogelijk al wel bent geminderd.
Zonder medische indicatie: als je geen medische indicatie hebt om ketogeen te eten, maar je dit doet omdat je bijvoorbeeld wilt afvallen, meer energie wilt, lekkerder in je vel wilt zitten, etc… Dan is het goed om jezelf de vraag te stellen hoe belangrijk het voor je is om te kunnen meten of je in een staat van ketose bent. Voordat je misschien onnodig geld uitgeeft, kijk eens goed naar hoe je je voelt, naar hoe strak je kleding zit, of naar wat de weegschaal of het meetlint aangeeft. Wat is belangrijker voor je, weten doormiddel van een test dat je in ketose bent, of verschil merken doordat je dichter bij jouw doel aan het komen bent?
Wat nou als je geen verschil merkt…
De meeste mensen die van koolhydraatrijke voeding overstappen naar een ketogeen levensstijl, die merken binnen een dag al de eerste signalen van ketose. Zo kun je het vaak merken je mond (een metaalachtig smaakje, droge mond, stinkende adem), je voelt je waarschijnlijk iets energieker (minder futloos) en je kunt (kan, hoeft niet perse) symptomen van de ketogriep ervaren en misschien ben je zelfs in de eerste dagen al wel wat afgevallen.
Soms kan het echter voorkomen dat je zelf eigenlijk helemaal geen verschillen merkt, terwijl je wel strikt ketogeen eet. Dit kan natuurlijk ontzettend frustrerend zijn, zeker omdat je zo hard je best doet. In dit soort gevallen kan het voor je motivatie prettig zijn om te testen, maar kies dan wel voor de meest betrouwbare vorm van een test, want anders heb je er alsnog niets aan…
Je kunt er ook voor kiezen om het alsnog niet te testen. Kijk eens kritisch naar wat je allemaal eet op een dag. Het kan namelijk maar zo zijn dat je niet zo goed bezig bent als dat je zelf denkt… Zeker als je nog net nieuw bent met ketogeen eten, dan kan het heel goed zijn dat je misschien toch onbedoeld wat dingen eet die niet geschikt zijn voor keto. Als je twijfelt, dan mag je altijd om hulp en advies vragen, daar is helemaal niets aan om je voor te schamen 😉 In onze Facebookgroep wordt altijd graag met je meegekeken, je kunt een post plaatsen met de dingen die je gemiddeld op een dag eet en vragen of mensen even met je mee willen kijken en eventueel advies hebben voor aanpassingen.
Ieder lichaam is anders, soms heb je even tijd nodig… De meeste mensen merken dus vrij snel (zonder test) of ze in ketose zijn, maar dat hoeft echt niet altijd zo te zijn. Het is echt zo dat ieder lichaam anders is, zo kan het ook maar zo zijn dat je de eerste 6 tot 8 weken helemaal geen enkel verschil merkt, maar er gebeurt ondertussen echt van alles in jouw lijf. Een vriendin van mij merkte de eerste twee maanden helemaal geen verschil, terwijl ze echt strikt ketogeen at. Ze was geen grammetje afgevallen en ze voelde zich niet anders. Maar toen ging de knop ineens om. Ze werd steeds energieker en ook de overtollige kilo’s begonnen te verdwijnen. Soms moet je jouw lichaam even de tijd gunnen om te wennen en zich aan te passen. Geef het dus niet op na enkele weken, maar kijk wel even na of je echt juist bezig bent qua voeding keuzes.